Informacje ogólne

Przygotowanie do badań laboratoryjnych (wskazówki dla pacjentów):

 

Standardowe warunki pobierania krwi żylnej:

1. Rano, po wypoczynku nocnym
2. Na czczo – ostatni posiłek można spożyć w dniu poprzedzającym badanie najpóźniej ok. godziny 18:00 – 19:00
3. Przy zachowaniu dotychczasowej diety (najlepiej lekkostrawnej w dniu poprzedzającym badanie), chyba, że oznaczane parametry wymagają określonych warunków dietetycznych
4. Przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom oznaczanego składnika, o ile nie zaburza to procesu leczenia
5. Przed pobraniem krwi należy unikać stresu i wysiłku fizycznego, a bezpośrednio przed zabiegiem pobrania odpocząć ok. 15 minut

 

Powyższe zalecenia dotyczą standardowych warunków, nie dotyczą stanów nagłych wymagających szybkiej diagnostyki w celu podjęcia odpowiednich działań leczniczych.

 

 

Przygotowanie pacjenta do testu OGTT (doustny test tolerancji glukozy):

1. Podstawowe przygotowanie j/w, dieta z normalną zawartością węglowodanów (ok. 150 g dziennie)
2. W miarę możliwości odstawić leki wpływające na gospodarkę węglowodanową (np. sterydy, doustne środki antykoncepcyjne, leki moczopędne)
3. Pierwsze pobranie rano na czczo, następnie zaraz po pobraniu należy wypić w ciągu 5 minut całą objętość przygotowanego roztworu glukozy (dorośli 75g rozpuszczone w ok.250 ml wody)
4. Pacjentowi pobiera się krew na badanie glukozy w zależności od zlecenia lekarza w czasie 30’; 60’; 90’ 120’ od wypicia roztworu
5. Przez cały czas badania nie należy jeść i pić, najlepiej pozostać w pozycji siedzącej w miejscu wykonania testu

 

 

 

Instrukcja pobierania moczu do badania ogólnego:

1. Po uprzednim dokładnym umyciu zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła oraz osuszeniu jednorazowym ręcznikiem papierowym, nie należy używać żadnych środków odkażających ani dezynfekujących

1. U kobiet, małych dziewczynek i niemowląt płci żeńskiej okolice ujścia cewki moczowej myjemy od przedniej części sromu w kierunku odbytu, u mężczyzn, małych chłopców i niemowląt płci męskiej myjemy żołądź po odsunięciu napletka
2. W przypadku niemowląt i małych dzieci w celu pobudzenia i przyspieszenia momentu oddania moczu, można unieść dziecko i pomasować mięśnie grzbietu od góry ku dołowi wzdłuż kręgosłupa
3. Dopuszcza się pobranie u noworodków i niemowląt za pomocą przyklejonego jednorazowego woreczka, ale czas utrzymywania podklejonego woreczka nie powinien być dłuższy niż 1 godzina, a woreczek należy odklejać z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny i po odklejeniu mocz przelać do pojemniczka unikając przypadkowego zanieczyszczenia brzegów i wewnętrznej powierzchni pojemniczka
4. Z pierwszej porannej mikcji, ze środkowego strumienia
5. Po wypoczynku nocnym
6. Na czczo
7. Przy zachowaniu dotychczasowej diety (najlepiej lekkostrawnej w dniu poprzedzającym badanie)
8. Unikać wysiłku fizycznego, stresu i gorących kąpieli
9. Przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom oznaczanego składnika, o ile nie zaburza to procesu leczenia
10. Przed planowanym pobraniem moczu zaleca się zachowanie abstynencji płciowej
11. Nie zaleca się pobierania moczu w trakcie oraz 2-3 dni przed i po menstruacji
12. Nie należy przyjmować dzień przed witaminy C oraz dużych ilości płynów w godzinach wieczornych poprzedzających dzień badania
13. W przypadku zlecenia na badanie mikrobiologiczne moczu (posiew moczu) pojemnik do moczu musi być jałowy i nie zaleca się pobierania za pomocą przyklejanych woreczków
14. Pojemnik należy podpisać imieniem i nazwiskiem oraz datą i godziną pobrania próbki moczu i jak najszybciej dostarczyć do laboratorium

 

Instrukcja pobierania moczu na posiew

 

Do badań mikrobiologicznych zalecany jest mocz poranny, po przerwie nocnej (co najmniej 4-ro godzinnej), pobrany ze środkowego strumienia.

 

Zasady ogólne

Jak w instrukcji pobierania moczu do badania ogólnego za wyjątkiem punktu 4.

 

Wykaz pojemników

• jałowy, zakręcany pojemnik na posiew moczu.
• transportowo - wzrostowe podłoża zanurzeniowe (uricult, uromedium)

 

Pobieranie moczu ze środkowego strumienia

• Po rozchyleniu warg sromowych/odciągnięciu napletka pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, w celu wypłukania cewki moczowej.
• Bez przerywania strumienia moczu, należy pobrać środkową porcję moczu (ok. 5 ml) do jałowego pojemnika, unikając przypadkowego dotknięcia brzegów i wewnętrznej powierzchni pojemnika.
• Po pobraniu próbki pojemnik należy szczelnie zamknąć, nie dotykając wewnętrznej strony nakrętki i pojemnika.
• Pojemnik z moczem jak najszybciej przesłać do laboratorium (do 2 godzin).

Jeżeli nie jest to możliwe, próbkę moczu należy przechowywać i transportować w temp. 4°C  (maksymalnie do 24 godzin).

 

Pobieranie moczu na transportowo - wzrostowe podłoża zanurzeniowe (uricult, uromedium)

• Wyjąć płytkę z podłożem z pojemnika (płytki nie należy dotykać).
• Oddać mocz do pojemnika stosując się do umieszczonych powyżej zasad pobierania (mocz poranny, ze środkowego strumienia).
• Zanurzyć płytkę z podłożem na ok. 5 sekund w pojemniku z moczem, po czym wylać mocz i powtórnie umieścić płytkę w pustym pojemniku, nie dotykając wnętrza pojemnika palcami.
• Przesłać do laboratorium w temperaturze pokojowej. Do czasu transportu i w czasie dłuższego transportu najlepiej przechowywać w temp. 37°C.

 

Instrukcja pobierania moczu na dobową zbiórkę moczu:

1. Zbiórkę rozpoczynamy rano, pierwszą poranną porcję moczu pacjent oddaje do toalety, a każdą następną do pojemnika włącznie z pierwszym porannym moczem z dnia następnego. W tym momencie kończymy zbiórkę.
2. Mocz gromadzony w jednorazowym pojemniku przechowujemy w chłodnym ciemnym miejscu
3. Po zakończeniu zbiórki należy zmierzyć objętość zebranego moczu, dokładnie wymieszać, przelać do jednorazowego pojemniczka na mocz ok. 50-100ml moczu i dostarczyć do laboratorium/punktu pobrań. Pojemnik z moczem musi być opisany danymi pacjenta, objętością całej zbiórki dobowej oraz datą i godziną rozpoczęcia i zakończenia zbiórki.

 

Instrukcja pobierania kału do badania:

1. Przed pobraniem próbki kału należy opróżnić pęcherz moczowy i umyć ręce
2. Próbki kału należy pobierać do czystego, suchego, niejałowego pojemnika z tworzywa sztucznego o poj. ok. 50ml. Za pomocą szpatułki przytwierdzonej do pokrywki należy pobrać grudkę świeżego kału wielkości orzecha laskowego.
3. Kał należy pobrać z minimum trzech miejsc
4. Od noworodków i niemowląt kał można pobrać z pieluszki
5. Badanie kału na obecność pasożytów powinno się wykonywać trzykrotnie w odstępach 2-3 dniowych
6. Kał na następujące badania mikrobiologiczne:

   - posiew ogólny kału

   - posiew w kierunku pałeczek Salmonella

   - posiew w kierunku Yersinia

   - kał na obecność toksyn Clostridioides difficile

   - posiew w kierunku nosicielstwa patogenów alarmowych (ESBL, KPC, VRE)

należy pobrać do jałowego pojemnika.

7. Przy podejrzeniu zakażenia pałeczkami Shigella (obecność krwi w kale) należy dostarczyć próbkę kału w jałowym pojemniku oraz wymaz z odbytu, tak aby na waciku znalazły się złuszczone komórki błony śluzowej odbytnicy i był widoczny ślad kału.
8. Warunki transportu próbki do Pracowni Mikrobiologii:

• Świeżą próbkę kału w jałowym pojemniku dostarczyć do laboratorium w ciągu 2 godzin w temperaturze otoczenia. Gdy nie ma możliwości szybkiego dostarczenia próbki świeżego kału do laboratorium należy pobrać niewielką ilość kału jałową wymazówką z podłożem
• Wymazy w podłożu transportowym dostarczyć do laboratorium w czasie do 72 godzin w temperaturze pokojowej.
• Kał w kierunku toksyn Clostridioides difficile można przechowywać do 2 godzin w temperaturze otoczenia. Natomiast dłuższe przechowywanie wymaga zamrożenia próbki (-20˚C)

 

Instrukcja pobierania plwociny, wymazu z gardła, nosa i wymazu z oka na badanie mikrobiologiczne:

Pobieranie plwociny

1. Pacjent powinien być na czczo.
2. Dozwolone jest przepłukanie jamy ustnej przegotowaną wodą, bez wcześniejszego mycia zębów.
3. Plwocinę wykrztusić do jałowego pojemnika. Objętość plwociny odpowiednia do badania mikrobiologicznego to 1-3 ml. Plwocina powinna mieć charakter śluzowo-ropny, ropno-krwisty lub ropny. Ślina nie nadaje się do badania.
4. Pojemnik natychmiast zamknąć, nie dotykając jego brzegu i wewnętrznej powierzchni zakrętki.
5. W przypadku chorych, którzy wykrztuszają niewiele plwociny można pobudzić jej produkcję przez nawilżanie, podawanie środków mukolitycznych lub fizykoterapię klatki piersiowej.
6. W przypadku kontroli po leczeniu badanie plwociny winno być wykonane kilka dni po zakończeniu zażywania antybiotyków.
7. Warunki transportu próbki do Pracowni Mikrobiologii:

w czasie do 2h od pobrania – w temperaturze pokojowej

w czasie do 24h od pobrania – w temperaturze 4^oC (+/- 2^oC)

 

Pobieranie wymazu z gardła

1. Pacjent powinien być na czczo, bez mycia zębów.
2. Głowa pacjenta powinna być przechylona do tyłu, usta szeroko otwarte, pacjent powinien głęboko oddychać.
3. Konieczne jest jasne światło, skierowane w stronę jamy ustnej pacjenta.
4. Jałową wymazówką pobrać materiał z powierzchni migdałków, łuków podniebiennych i/lub tylnej ściany gardła.
5. W przypadku suchości błon śluzowych dopuszczalne jest zwilżenie wacika wymazówki jałowym roztworem 0,9% NaCl.
6. Z migdałków pobierać materiał z miejsc zmienionych zapalnie, ropnych czopów oraz wydzielinę.
7. Uważać, aby nie dotknąć wymazówką śliny, powierzchni języka, języczka podniebiennego.
8. Pobrany materiał umieścić w probówce z podłożem transportowym, dołączonej do zestawu, dostarczyć do laboratorium w czasie do 72 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej.

 

Pobieranie wymazu  z nosa

1. Jałową wymazówkę (ew. po zwilżeniu jałowym roztworem 0,9 NaCl) włożyć do otworu nosowego, pobrać materiał z okolic zmienionych zapalnie lub pokrytych wydzieliną.
2. Pobrany materiał umieścić w probówce z podłożem transportowym, dołączonej do zestawu, dostarczyć do laboratorium w czasie do 72 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej.

UWAGA: Nie pobierać wymazu z nosa w celu diagnozowania zapalenia zatok.

 

Pobieranie wymazu z oka (z worka spojówkowego)

1. Materiału z oka do badań mikrobiologicznych nie należy pobierać w ciągu 4 godz. po jego przepłukaniu czy zakropleniu środków o działaniu przeciwbakteryjnym.
2. Wydzielinę z oka pobiera się jałową wymazówką, dla każdego oka osobno, ruchem od zewnętrznego kącika oka do wewnętrznego.
3. Pobrany materiał umieścić w probówce z podłożem transportowym, dołączonej do zestawu, dostarczyć do laboratorium w czasie do 72 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej.